Büyük Taklid Merci'i Sayın Seyyid Ali Hüseyni Sistani’nin Bürosunun Resmi İnternet Sitesi

Eserleri » Tam İlmihal

NİKÂH (EVLİLİK) HÜKÜMLERİ → ← VEDİA ( EMANET) HÜKÜMLERİ

ARİYET (ÖDÜNÇ ALIP VERME) HÜKÜMLERİ

2304- Ariyet; insan kendi malını kullanmak için karşılıksız bir başkasına vermesidir.

2305-
Ariyet de, akit okunması gerekmez. Mesela, bir elbiseyi ariyet olarak birisine verir, oda aynı maksatla alırsa, sahihtir.

2306-
Gasp edilmiş bir şeyi veya kendi malı olup da kiraya verdiği bir şeyi ariyet verirse, gasp olan malın sahibi ve kiralayan şahısın razı oldukları taktirde, sahih olur.

2307-
Menfaati kendisine ait olan bir şeyi, mesela, kiraladığı bir şeyi başkasına ariyet verebilir. Ama eğer kira sözleşmesinde kendisinin kullanması şartı koşulursa, vacip ihtiyat gereği sahibinden izinsiz onu başkasına ariyet olarak veremez.

2308-
Deli, çocuk, müflis ve aptal malını ariyet olarak verirse sahih değildir. Ama veli maslahat görür velisi olduğu kişinin malını ariyet olarak verirse, sakıncası yoktur. Ariyet verilen malın ariyet alana ulaşmasında çocuk vasıta olursa, sakıncası yoktur.

2309-
Ariyet aldığı malın korunmasında ihmallik etmez, ondan anlamsız yararlanmazsa, tesadüfen o mal telef olursa, ondan sorumlu değildir. Ariyet verirken, telef olursa alanın sorumlu olacağı şartı bırakılır veya ariyet verilen şey altın veya gümüş olursa, bedelini ödemelidir.

2310-
Altın veya gümüşü ariyet olarak alır, telef olduğunda sorumlu olmayacağını şart koşarsa ve telef olursa, sorumlu değildir.

2311-
Ariyet veren ölürse, ariyet alan, 2300. meselede zikredilen emanet hükmüne göre amel etmelidir.

2312-
Ariyet veren şer’i açıdan malında tasarruf edemez hale gelir, mesela, baygın veya deli olursa, ariyet alan, emanetle ilgili açıklanan 2298. meselede ki hükme göre amel etmelidir.

2313-
Ariyet veren ve alan, istedikleri zaman ariyet anlaşmasını bozabilirler.

2314-
Helal kullanımı olmayan mesela, kumar aleti veya yemek içmek için veya mutlak olarak altın ve gümüş kabın ariyet verilmesi -vacip ihtiyat gereği- batıldır. Ancak ziynet amacıyla verilmesinin sakıncası yoktur.

2315-
Yün ve sütünden faydalanmak için koyunu, çiftleşmek için erkek hayvanı ariyet olarak vermek, sahihtir.

2316-
Ariyet olarak aldığı şey, sahibine, sahibinin veli veya vekiline geri verilir, daha sonra telef olursa, ariyet alan sorumlu değildir. Ancak sahibi veya sahibinin vekil ve velisinden izinsiz alırsa, her ne kadar sahibinin devamlı götürüp bıraktığı mesela, sahibinin o at için yapmış olduğu tavlaya bırakır, daha sonra telef olur veya bir başkası onu telef ederse, ondan sorumludur.

2317-
Necisi bir şey ariyet olarak verilirse, 2014. meselede anlatıldığı gibi onun necis olduğunu ariyet alana söylemelidir.

2318-
Ariyet aldığı şeyi sahibinden izinsiz bir başkasına ariyet veya kiraya veremez.

2319-
Ariyet olarak aldığı bir şeyi sahibinden izin alarak başkasına ariyet olarak verir, ariyet alan birinci kişi ölür veya deli olursa, ikinci ariyet batıl olmaz.

2320-
Ariyet olarak aldığı malın gaspı olduğunu anlarsa, onu sahibine geri vermelidir. Ariyet verene veremez.

2321-
Gasp edilmiş olduğunu bildiği bir malı ariyet olarak alır ve onu kullanır ve elinde telef olursa, sahibi o malın bedelini veya kullandığı müddetin ücretini ondan veya gasp etenden alabilir. Ariyet alan mal sahibine verdiği meblağı ariyet aldığı gaspçıdan talep edemez.

2322-
Ariyet olarak aldığı malın gasp edilmiş olduğunu bilmez ve elinde telef olur, mal sahibi telef olan malın bedelini ariyet alandan alırsa, sahibine vermiş olduğu miktarı oda ariyet verenden alabilir. Ama ariyet aldığı şey altın veya gümüş olursa veya ariyet veren verdiyi malın telef olması durumunda bedelinin ödeneceğini şart koşmuşsa, sahibine vermiş olduğu bedeli ariyet verenden talep edemez. Ancak mal sahibi malın kullanıldığı müddetin ücretini ondan alırsa, ariyet verenden o miktarı talep edebilir.
NİKÂH (EVLİLİK) HÜKÜMLERİ → ← VEDİA ( EMANET) HÜKÜMLERİ
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français